KABIZLIK

Toplumun  önemli bir kısmını (%10-20)  ilgilendiren  çok  önemli bir  sorundur.Kadınlarda,gebelerde,ileri yaşlarda,düşük  sosyoekonomik  durumlarda  sıklık artmaktadır.Müzmin kabızlık,genellikle  diğer  fonksiyonel  gastrointestinal hastalıklar  ve/veya psikolojik problemler  ile  birliktelik  gösterir.Müzmin kabızlık,seyrek dışkılama,dışkılama  sırasında   zorlanma,aşırı ıkınma,tam boşaltamama,sert  dışkılama  gibi farklı yakınmaları  kapsayan –karışık  bır  durumdur.Birincil  kabızlık(primer konstipasyon),kalın barsak ve  anüs-kalın barsak bağlantısının sinir-kas  fonksiyon bozukluğu  ve aynı  zamanda  beyin-sindirim sistemi  sinir-barsak  bağlantısının düzensiz  kontrolüyle  ilgilidir.İkincil kabızlık(sekonder  konstipasyon)  ise  diyet,alışkanlıklar, anüs,rektum ve kalın barsağı  ilgilendiren organik hastalıklar,ilaçlar,endokrin ve metabolik  sorunlar,nöromuskuler problemler ile ilgili olabilir.

     Birincil kabızlık  en az  3  tipdir:

1.Kalın barsak  iletiminde yavaşlama:Kalın barsak  düz kas  fonksiyon bozukluğu(miyopati),barsak sinirleri ile igili bozukluklar(nöropati),uyum bozukluğu(dissinerji) veya bunların kombinasyonları ile ilgili olabilir.Genel yavaşlamanın yanı sıra,yemeklerden sonra ve uykudan uyandıktan sonra  artması gereken kalın barsak aktivitesi  de  azalmıştır.

2.Tam boşaltamama:Fonksiyonel veya  yapısal bozukluklar ile ilgilidir.Hasta dışkılama sırasında  karın,rektoanal  ve pelvik döşeme  kaslarını koordine edemez.

3.Kabızlık  baskın irritabl  kolon sendromu (İBS-C).

  Boşalma güçlüğü  veya sert dışkılamanın   dışında, karın   ağrısı da  en belirgin   yakınmadır.Dışkılama sıklığı normaldir.Dışkılama sıklığı azalmış ise İBS+müzmin  kabızlık  söz konusudur.

Motilite  ve pelvik  döşeme sorunları  kabızlığa  yol açabilir:

A.Motilite  problemleri:

    a.Beslenme   sorunları

       -liften fakir beslenme

       -yetersiz  sıvı  tüketimi

     b.Kalın barsak motilitesi ile ilgili sorunlar

        -Kalın barsak  tembelliği

        -Yavaş iletili kabızlık

         -İrritabl kolon sendromu

         -intestinal miyopati

          -Ogilvie sendromu

          -İlaçlar

          -Nöolojik   sorunlar(MS,Parkinson)

     c.Psikiatrik  problemler

          -Depresyon

           -Cinsel taciz

           -Garip beslenme  ve  dışkılama   alışkanlıkları

B.Pelvik döşeme ile ilgili  sorunlar

      a.Pelvik döşeme/Dış anal  sfinkter   fonksiyon  bozukluğu

      b.pelvik döşeme   obstrüksiyonu

      c.Rektal prolapsus

      d.Enterosel

      e.Rektal intussussepsiyon

       f.Rektosel

RİSK  FAKTÖRLERİ:

   1.Süt  çocukları ve   çocuklar

   2.55 yaş üstü

   3.Yeni karın bölgesi,anal bölge ve alt karın bölgesi  cerrahisi

    4.Gebelik  geç dönem

    5.Hareketsizlik

    6.Yetersiz  sıvı/lif  tüketimi

    7.İlaçlar

     8.Bir  kısım organik hastalıklar

     9.setahat

TEDAVİ

1.KİTLE   ETKİLİ    LAKSATİFLER:

-Psyllıum

-polikarbofil

-metilsellüloz

2.OSMOTİK AJANLAR

-Magnezyum  tuzları(magnezi kalsin)

-Fosfat  tuzları(BT  enema,Fleet  enema,Fleest fosfo soda)

-laktuloz

-lactitol

-Sorbitol+gliserin

-Gliserinli  fitiller

-Polietlen glikol

3.LUBRİKAN  AJANLAR

-Mineral  yağı

-Sıvı  parafin

4.STİMULAN LAKSATİFLER

a.Yüzey  etkili ajanlar:

   -Dokusat

   -Safra asidleri

b.Difenilmetan türevleri:

    -Fenolfıtalein

    -Bisakodil

c.Sodyum pikosulfat

d.Risinoleik asit

e.Anthrakinonlar:

   -senna

    -Cascara  sagrada

 

Yaşlılarda  ana sorun hareketsızlik  ve çok sayıda ilaç kullanımıdır.Gereğinde   stimulan laksatifler  kullanılabilir.Gebelikde  diyet düzenlenmesi,sıvı alımında artış,egzersiz   mutlaka  sağlanmalıdır.Laktuloz  kullanılabilir.Senna yüksek dozlarda  anne sütüne  geçip,çocukda  kolik ve ishale yol  açabilir.Diyabetiklerde    laktuloz ve  sorbitol  tercih edilmemelidir.Rektum  dolu  ve  dışkı sert ise  gliserinli fitiller;kalın barsak dolu ise  dışkı  yumuşatıcılar,laktuloz tercih edilebilir.Rektum  dolu  ve   dışkı yumuşak ise senna   veya bisakodil  kullanılabilir.

 

 

Mesajlar (0)

500 karakter yazabilirsiniz

Cancel or