İRRİTABIL KOLON SENDROMU

İrrirabl  barsak  sendromu(İBS),çeşitli derecelerde karın ağrısı, kabızlık veya ishal  ve karında  şişkinlik  gibi tekrarlayan  ust veya   alt gastrointestinal sistem  yakınmaları içerir.Sebebi tam  bilinmemektedir.Tanı  klinikdir.IBS uzun  yıllardan beri   hekimlerin  klinik  çalışmalarında  problemler yaratan,bugün için  fonksiyonel  kabul edilen bir  semptomlar  topluluğudur.

           Aslında   bu  bir  dışlama  tanısıdır.Yani; benzer  yakınmalar  bir çok  organik  hastalıkda da  meydana gelmektedir:İshal,kabızlık,karın ağrısı,şişkinlik, gaz gibi ortak semptomlar(klinik bulgu,belirti,yakınma)   gibi..Her  iki  hastalık arasında  temel fark İBS’nin  fonksiyonel,inflamatuar   barsak hastalığının(İBH)  ise organik bir  hastalık  olmasıdır.İBS’de  de inflamasyonun   varlığı  konusundaki  çalışmalar son yıllarda  artmakla birlikte,ciddi inflamasyon yoktur.İBS ‘ nin  başlamasında  geçirilmiş  barsak infeksiyonu  ve  değişen barsak florasının  önemli rolü olduğu  gösterilmiştir.İBS’de  aile  hikayesinin   varlığı, genetik  geçişden ziyade  çevresel faktörlerle ilişkili  olduğu çalışmalarla  gösterilmiştir.

            Öncelikle   semptomların organik mi? Fonksiyonel mi?   olduğunun ayırt  edilmesi   gerekir.Her zaman bu  ayrım kolay değildir.Klasik olarak  semtomların hastayı gece  derin uykudan uyandırması,kilo kaybı,ateş,eklem ağrısı gibi ek semptomların    varlığı,laboratuarda anemi,inflamasyon  göstergelerinin  artmış olması  (CRP artışı,sedimantasyon artışı,lökosidoz,trombositoz gibi..)  ve  malabsorbisyon   bulgularının varlığı  organik olduğunun işaretidir.Buna   karşın   sabaha  karşı  uyandırması ve diğer   bulguların olmaması,özellikle  stres ile  ve  yemek ile semptomların artması  fonksiyonel olduğunun göstergesidir.Fonksiyonel  hastalıklar  toplumda daha sıkdır.Bu nedenle  klinik pratikde  daha  sık karşılaşılmaktadır.

 

ORGANİK  VE FONKSİYONEL HASTALIK AYIRIMI İÇİN  İPUÇLARI:

ORGANİK                                                            FONSİYONEL

___________________________________________________________________

>50 YAŞ                                                               UZUN SÜREDİR(2 YILDAN FAZLA

3 AYDAN KISA SÜRE                                          ALARM SEMPTOMLARININ

                                                                                   OLMAMASI

GECE SEMPTOMLARI                                        İBS;fibromiyalji ile ilgili aile hikayesi

REKTAL KANAMA

ANEMİ

MALABSORBSİYON

KİLO KAYBI(>4 KG)

ANTİBİYOTİK KULLANIMI

İLAÇ KULLANIMI(nsaii)

ATEŞ

KRONİK CİDDİ İSHAL

LAKTOZ  ENTOLERANSI,İBH,GLUTEN

  ENTEROPATİSİ AİLE HİKAYESİ

 

IBS tanısı koymak  ve literatürde dil  birliği sağlamak amacı ile  bazı tanı  kriterleri oluşturulmuştur (ROMA  kriterleriIII).

Buna göre  IBS:Son 3 aydır  varolan,ayda en az 3 gün olan,tekrarlayan karın ağrısı veya  karında  huzursuzluk,rahatsızlık hissidir.Aşağıdakilerden en az  2’sinin  bulunması gereklidir:

-Deekasyon ile rahatlaması

-Dışkılama  sıklığında değişme ile başlaması

-Dışkı şeklinde  değişme ile başlaması

 (semptomlar  en az 3  ay  süreyle  varolmalıdır.)

 

Bunların   yaynında acil  tuvalet  ihtiyacı,mukus  deşarjı,şişkinlik  olması da IBS’yi destekleyen  semptomlardır.

-IBS-kabızlık(Dışkılamanın %25  den fazlası   sert dışkılama)

-IBS-ishal(dışkılamanın %25  den fazlası  sulu,yumuşsak dışkılama)

-IBS-mixt(değişken)

-IBS-sınıflanamayan

TANI

 

Tanı,ağrı,barsak alışkanlığında  ve dışkı şeklinde değişmeye göre konulmaktadır.Bayan hastalarda ek olarak genitoüriner semptomlarda eşlik edebilir.Uyku bozuklukları,anxiete  eşlik edebilir.Tanı  için,organik   nedenleri de   ekarte etmek amacıyla  kolonoskopi,inflamasyon tetkikleri,tiroid hormonları,bazen  dışkı tetkıkleri,gizli kan,parazit ,karaciğer testleri amilaz,tam idrar tetkikikan sayımı  yapılması   gerekir.Yine  tüm batın   ultrasonografisi,BT,baryumlu kolon grafileri,ösefagogastrıoduodenoskopı,ince barsak  pasaj grafileri  gerekebilir.Tanı konulduktan sonra uzun takip önemlidir.Yapılan bir çalışmada uzun süre  takip edilen hastaların %7-8  inde   organik  hastalık gelişmiştir.%2-3 hastada  gastrointestinal sistem kanseri  saptanmıştır.IBS de   düşük   dereceli inflamasyon varlığı    gösterilmiştir,ama ciddi  infalmasyon yoktur.İBH  de   ise inflamasyon göstergeleri artmıştır.

 

TEDAVİ

Tedavi  destekleyici   ve  palyatıfdir.Organik   bir hastalık olmadığı hastaya çok iyi anlatılmalıdır.Psikolojik   stres,anksiete, ve  duygudurum bozuklukları  araştırılmalı,değerlendirilmeli  ve tedavi edilmelidir.Düzenli  fizik  aktivite, stresi  rahatlatır ve  özellikle  kabızlığı olan hastalarda  barsak fonksiyonlarına yardımcı olur.

    DİYET  ,genellikle  normal olmalıdır.Öğünler çok  büyük olmamalı ve yavaş  yemek yenmemelidir.Karında gerginlik   ve    aşırı  gazı  olanlarda  fasulye,lahana  ve fermente olan  karbonhidratları içeren diğer besinlerin  diyetten  çıkarılması veya  uzaklaştırılması faydalı olabilir. Elma ve üzüm suyu,muz,kuru  yemiş ve kuru üzüm alımının azaltılması gaz oluşum insidansını azaltabilir.Laktoz intoleransı bulguları  olan hastalar süt ve süt  ürünleri alımını azaltmalıdır.Barsak    fonksiyonları   sorbitol,mannitol ve fruktoz alımıyla da  bozulabilir.Diyetle alınan  lif suyu absorbe ederek dışkıyı katılaştırarak  tedaviye yardımcı olabilir.Ancak aşırı lif alımından da   kaçınılmalıdır. Çiğ kepek,psillium  hidrofil musilloid kullanılabilir.

    İLAÇ olarak,antikolinerjik  ilaçlar,difenoksilat,loperamid,trisiklik antidepresanlar,seratonin geri alım  inhibitörleri &antidepresanlar    kullanılabilir.

 

Mesajlar (0)

500 karakter yazabilirsiniz

Cancel or