GEBELİKTE İLAÇ KULLANIMI

Son adet  tarihinden   itibaren  31. ile  71.gün arası organ oluşumunun    meydana  geldiği  dönemdir   ve  “teratojen  dönem “olarak  adlandırılır.Çok acil bir  durum  dışında  bu  devrede  ilaç kullanılmamalıdır.

31.günden önce    alınan   ilaçlarda   “ya  hep  ya hiç” kuralı geçerlidir.Yani ilaç  embriyoyu ya  hiç etkilemez  ya da bir düşüşe  neden olur.

FDA ilaçları , gebelikte    bebek üzerinde etkileri açısından beş ayrı gruba ayırmıştır:

 

Kategori A:İnsanlarda yapılan çalışmalarda fetus üzerine olumsuz  bir etki saptanmamıştır.Bu gruba dahil olan çok  az sayıda ilaç  vardır.Gebelikte kullanılan vitaminler ve kan(demir)  hapları bu gruptadır.

 

Kategori B:Hayvanlarda  yapılan çalışmalarda  hayvan  fetusları üzerinde olumsuz bir etki  saptanmamıştır.Ancak  insanlarda  yapılan çalışmalar mevcut değildir.

Veya:

Hayvanlarda  yapılan çalışmalarda olumsuz  etkiler saptanmış,ancak insanlarda yapılan çalışmalarda bu olumsuzluklar  doğrulanmamıştır.Penisilin gr.antibiyotikler  ve parasetamol  gr.ağrı kesiciler   bu  gruptandır.

 

Kategori C:Hayvan  ve/veya  insanlarda yapılan çalışmalar  yetersizdir.Veya:

Hayvan deneylerinde olumsuz etkiler saptanmış,ancak insanlara   ait veri yoktur.Gebelikde kullanılan  ilaçların bir kısmı bu grupta yer alır.Bu gruptaki ilaçlar  eğer hastaya zarardan  çok fayda   getireceğine inanılıyorsa  kullanılabilir.

 

Kategori D:Bu gruptaki ilaçlarda insan fetusu üzerine olumsuz etki bulunmuştur.Bu grupdaki  ilaçlar mutlaka kullanılması gerekiyorsa,kullanılmadığı takdirde anne   veya  fetus zara görecekse,kar/zarar  oranı kar lehine  ise kullanılabilecek ilaçlardır.Gruba  en iyi örnek epilepsi(sara)  hastalığı  olan anne  adaylarının kullanması   gereken ilaçlardır.

 

Kategori X:Bu grupdaki  ilaçlarda da insan fetusu  üzerine olumsuz etki bulunmuştur.Ancak bu grupdaki ilaçlar gebelikte jkullanıldığında kar/zarar oranı her zaman zara lehine olan ilaçlardır.Bu yüzden hiç  bir şekilde gebelik  süresince kullanılmamalıdır.(DES;kumarin,talidomid).

 

GEBELİKDE KESİN OLARAK KULLANILMAMASI GEREKEN İLAÇLAR:

 

 

-ACE İNHİBİTÖRLERİ

-DANAZOL

-ALKOL

-DİETİLSTİLBESTROL

-TETRASİKLİN

-ANDROJEN HORMONLARI

-ETRETİNAT

-TALİDOMİD

-BUSULFAN,SİKLOFOSFAMİD,AMİNOPTERİN,METOTREKSAT

-İZORETİNOİN

-RUBELLA CANLI AŞISI

-KARBAMAZEPİN

-LİTYUM

-KUAMRİN VE TÜREVLERİ

-METİMAZOL

-RADYOAKTİF İYOT

-BİLGİSAYARLI  TOMOGRAFİ  ÇEKİLMESİ

-RADYASYON(YÜKSEK DOZ)

 

GEBELİKDE  KULLANILABİLİR  İLAÇLAR:

 

ANTİBİYOTİKLER:

-PENİSİLİNLER   yıllardan beri  kullanılan,gebelikde  kullanım açısından en güvenli olanlardır.Yeni jenerasyon penisilin türevleri de    bunlara   dahildir.

-ERİTROMİSİN  penisilin alerjisi  olanlarda   kullanılır.

-SEFALOSPORİN  gr.antibiyotikler  de kullanılabilir..FDA ‘ya göre  güvenli olan Kategori-B’de dirler.

-TETRASİKLİN’den   gebelikde  kaçınılır.Kullanıldığında  bebeğin dişlerinde kalıcı  renk  değişikliğine ve iskelet sistemi  deformasyonlarına   neden olabilir.

-SULFONAMİDLER  gebeliğin  son  dönemlerinde kuulanıldığında doğan bebekde   hiperbilirubinemi  yapabilirler.

-NİTROFURANTOİN   oldukça  güvenlidir.

-FLOROKİNOLON gr.   antibiyotikler ,çok dirençli idrar  yolu  enfeksiyonları hariç  kullanılmazlar.

-PARASETAMOL  gebelerin   en sık kullandıkları  ilaçlardandır.Parasetamol gebelikde   kullanılabilecek en güvenli  ağrı kesici  ve ateş  düşürücü  ilaçtır.Ancak  çok    yüksek   dozlarda (intihar girişimi gibi) anne adayında karaciğer  hasarına ve bebeğin  ölmesine neden olabilmektedir.

ASPİRİN   ağrı kesici  olarak  tercih edilmez.80-100  mg    kanı  sulandırmak  amacıyla  kullanılır.

NONSTEROİD ANTİİNFLAMATUARLAR  :İbuprofen ve naproksen kullanılabilir.Ducdus arterıosusun    erken kapanmasına  ve pulmoner hipertansiyon gelişimine  neden  olabildiğinden,34.gebelik  haftasından sonra kullanılmaması  önerilir.

ANTİVİRALLER  kullanılmaz.

PARAZİT İLAÇLARI:Metronidazol  3.aydan itibaren kullanılabilir.

KLİNDAMİSİN  kulanılabilir.

 

KALP  VE TANSİYON İLAÇLARI:

ACE  inhibitörleri  kulanılmaz.

FUROSEMİD  kullanılmaz.

HEPARİN  kullanılabilir.DÜŞÜK  MOLEKÜL   AĞIRLIKLI   HEPARİNLER sık kullanılır.

KUMARİN  kullanılmaz

 

ASTIM  ilaçları:Büyük   çoğunluğu  güvenlidir. Kullanılır.

EPİLEPPSİ:Anomali   riski 3-4 kat  fazladır.:

DİYABET  MELLİTUS:Sadece   insülin    kullanılır.

LOKAL  ANESTEZİK  İLAÇLAR:Lidokain,tetrakain  ve prokain içerenler güvenlidir.

 

 

Bazı   özel durumlar:

 

İNFLAMATUVAR  BARSAK  HASTALIĞI:

 

-MESALAZİNE ,kullanılır..

-SULFASALAZİN,bazen  kullanılabilir..(kernikterusa  yol açabilir)

-HELİCOBACTER PYLORİ  ENFEKSİYONU:Tedavi   1.trimesterin  sonuna ertelenmelidir.Amoksisilin,klaritromisin,metronidazole,omeprazol,lansoprozol  kullanılabilir.

 

-FLATULENCE(GAZ,REKTAL GAZ ATMA),Simetikon  ve aktif  kömür kullanılabilir.

-OBESİTE:Orlistat  kullanılması  kuşkulu..

-DEPRESYON:SSRI   gr. antidepresanların    20.haftadan  sonra   pulmoner hipertansiyona  yol açması  kuşkulu   bir  sonuçtur.Kar-zarar    hesabına  göre kullanılması önerilir.

-HİPERTANSİYON:

Metildopa  güvenle kullanılır.

Beta blokorler    etkilidir  ve 3.trimesterde  güvenlidir.

Nifedipin  kullanılbilir.

Magnezyum  sulfat    eklampside  kullanılır.

 

DİGOXİN,plasentayı  geçer   ancak   doğumdan önce   ve sonra bebek  üzerine çok az etki yapar.

KLORAMFENİKOL,kullanılmaz.

DİAZEPAM   kullanılmaz.

FLOROKINOLONLAR:Kullanılmaz…

SULFONAMIDLER:Kullanılmaz.

 

ANTIKONVULSANLAR:Kullanılmaz.

TİYAZİD  DİÜRETIKLERI:Kullanılmaz.

 

TİROİD İLAÇLARI:

 

METİMAZOL,fetusda tiroid bezinde büyüme,kullanılabilir.

PROPİLTİOURASİL,fetusda  tiroid bezinde   büyüme,kullanılabilir.

RADİOAKTİF İYOT,KESİNLİKLE   KULLANILMAZ.

 

 

ASPARTAM,KÜÇÜK MİKTARLARDA   ALINABİLİR.

 

ANTİHİSTAMİNİKLER:İlk  3  ayda  almamak  en iyisidir.Eğer  gerekli ise klorfeniramin  verilebilir.Eğer  enjeksiyon olacak ise   difenhidramin  ilk seçenek olmalıdır.3.kuşak antihistaminiklerden   setirizin,loratadine ve feksofenadin’in hayvanlarda  teratojenik olduğu gösterilememiştir.Dikkatle  kullanılmalıdır.Loratadin   ilk trimester hariç  tercih edilmelidir.

 

AMPHOTERICIN B:Placentayı geçer.Endike olduğunda kullanılır.

FLUKONAZOL:Kategori C.Hayvanlarda teratojenıkdır.

İİTRAKONAZOL:Kategorı C.

KETOKONAZOL:Kategorı C.İlk  trimesterde    vagınal kandida için  kullanılabilir.

GRISEOFULVIN:Kategori C.

NİSTATİN:Kategorı  B.

SULFONAMIDLER:Kullanılmaz.(Kategorı C-D  arası)

AZTREONAM:İlk trimesterde   kullanılmaz.

KARBAPENEM:Kategorı  C.Gebeliğin  2.yarısında emniyetlidir.

MEROPENEM:Kategorı B.Gebeliğin 2.yarısında   kullanılır.

METRONİDAZOL:Kategorı B.

SPEKTONIMISIN:Kategorı B.İlk  trımesterde   kullanılmaz.

FAMOTIDINE:Kullanılabılır.

RANİTİDİNE:Kullanılabilir.

ROKSITROMISIN:Kategorı B.

 

ORAL  ANTIDIYABETIK  AJANLAR:

 

 

İNSÜLİN:Gestasyonel  diyabette  ilk seçenekdir.

ALFAGLİKOZİDAN İNHİBİTÖRLERİ:Kullanılmaz.

BİGUANİDLER:Gebelikde kullanılmaz.

MEGLİTİNİDLER:Kullanılmaz.

 

 

 

 

Mesajlar (2)

500 karakter yazabilirsiniz

Cancel or

  • deniz
    merhabalar hocam hamile olduğumu bilmeden gebeliğin 4. ve 5. haftalarında trio tedavi paketi kullandım bir zararı olurmu teşekkürler
    Deniz hanım,
    Geç yanıt için özür dilerim.İlk 3 ay içinde kullanılmaması gerekir.3.aydan sonra kullanılabilir.
    Uz.Dr.Behçet Güneş
  • aysegul
    Hocam hamile oldugumu bilmeden primolut n kullandim.sat 30 haziran.Ilaci 29 temmuz 3 agustos arasi toplamda 9 adet kullandim.8haftalik hamileyim bebege zarar verir mi?

    Ayşegül hanım,
    Zararlı olmaz.Ama sizin düzenli Kadın hast.ve&doğum uzmanına gitmenizi ve kan tetkikleriniz yaptırmanızı öneririm.
    Selamlar.
    Uz.Dr.Behçet Güneş